قالب وافل چیست و جه کاربردی دارد؟
قالب وافل مهم ترین ابزار اجرای سقف وافل است که آن را می توان در اصل شالوده ی سقف های وافل دانست. این قالب ها از جنس پلاستیک بوده و ابعاد و شکل مشخصی دارد. از این قالب برای حذف کردن بتن ناکارآمد در دال های بتنی استفاده میشود. حال این بخش نا کارآمد چیست؟ بتن ناکارآمد بخشی از دال بتنی است که تحت فشار و هیچ تنشی نیست و از طرفی هیچ عضو کششی از جمله میلگرد نیز در آن وجود ندارد. با حذف این قسمت ضافه و ناکارآمد، سازه سبک تر شده و از طرفی در کاهش جذب انرژی لرزه ای نیز بسیار موثر است.
قالب وافل چیست؟
قالب وافل (waffle formwork) یک قطعه پلاستیکی در ابعاد و اشکال مشخص است که به منظور حذف بتن ناکارآمد در دال های بتنی استفاده می شود. بتن ناکارآمد به بخشی از دال بتنی گفته می شود که تحت تنش فشاری نیست و هیچ عضو کششی (میلگرد) را هم در خود نگه نمی دارد. حذف این بتن به لحاظ اقتصادی از یک طرف و به لحاظ سبک سازی سازه و کاهش جذب انرژی لرزه ای نیز بسیار اهمیت دارد.
در دهه اخیر برای حذف این بتن، ایده ها و طرح های مختلفی پیشنهاد شده که تنها تعدادی از آن ها به مرحله اجرا درآمده است. یکی از پرکاربردترین این راهکارها استفاده از قالب های پلاستیکی از جنس پلی پروپیلن با قابلیت چندین بار استفاده است که به قالب وافل معروف شده است.
قالب وافل چگونه کار میکنید؟
هنگام طراحی سازه، در زیر قالبهای وافل سوراخهایی ایجاد میکنند که اجازه میدهد بتنهای مزاحم حذف شوند. به عبارت دیگر از آنجایی که لایه پایینی سقف نقشی در تحمل فشار ندارد، از بتنریزی در این قسمت میتوان صرفنظر کرد و در نتیجه هم مصرف بتن کاهش مییابد، هم سقفی سبکتر خواهیم داشت و هم نمای سقف به صورت مکعبهای توخالی دیده میشود.
عملکرد قالب وافل چگونه است؟
عملکرد قالب وافل در دال به گونه ای است که در زیر آن سوراخ هایی ایجاد میکند. این سوراخ ها به منظور حذف بتن غیر سازه ای و سبک سازی سقف در نظر گرفته شده است. به بیان ساده تر چون بتن در کشش عملکرد ضعیفی دارد، عملا از مقاوت بتن در کشش صرف نظر می شود. در سقف وافل به دلیل اینکه لایه پایینی مشارکتی در تحمل فشار ندارد و در کشش می افتد، از بتن این قسمت صرف نظر میکنیم. به همین دلیل علاوه بر سبک سازی سقف و کاهش مصرف بتن، نمای سقف هم به صورت مکعب های تو خالی دیده میشود.
انواع قالب وافل از نظر عملکرد
قالب های وافل از نظر عملکرد به دو دسته قالب های وافل یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شود که در ادامه هر کدام از آن ها را توضیح می دهیم.
معرفی قالب وافل یکطرفه
سقف با قالب وافل یکطرفه نوعی از دالهای بتنی، با عملکردی شبیه به سقف تیرچه بلوک میباشد. با این تفاوت که تیرچه ها درجا ریخته میشوند و باعث ایجاد اتصال گیردار میشود. نمای زیرین سقف در استفاده از قالبهای وافل یکطرفه به صورت مکعب های مستطیل میباشد. سقف وافل یکطرفه برای دهانه های تا 8 متر مورد استفاده قرار میگیرد و ابعاد متداول قالب های مورد استفاده اکس به اکس 60 سانتی متر و اکس به اکس 70 سانتی متر است. ارتفاع قالبهای یکطرفه عموما 25 یا 30 سانتی متر می باشد. قالب های سقف وافل یک طرفه به صورت قسمت های جدا از هم ساخته می شوند و در کارگاه با توجه به نیاز پروژه در اندازه مورد نیاز مونتاژ می گردند. این نوع قالب دارای بدنه 50 سانتی متری، فیلرهای 10 سانتی متری و درپوش های 15 سانتی متری است که به وسیله پیچ و مهره به همدیگر متصل میگردند تا به اندازه دلخواه برسند.
معرفی قالب وافل دوطرفه
نوع دیگر قالب های سقف وافل، قالب وافل دوطرفه است که در آن تیرچهها به صورت عمود بر یکدیگر عمل میکنند و به عبارتی سیستم تیر- دال میباشد. این سیستم برای دهانههای بلند مورد استفاده قرار میگیرد. نمای زیرین سقف در استفاده از قالبهای وافل دوطرفه به صورت مکعبهای مربعی میباشد. قالب های وافل دوطرفه بر خلاف حالت یکطرفه، به صورت یک تکه ساخته می شوند و نیاز به مونتاژ در کارگاه نمی باشد. این قالب ها در ابعاد 60*60 به ارتفاع 18-25-30 و ابعاد 80*80 به ارتفاع 25 و همچنین 90*90 به ارتفاع 33 و 40 برای دهانه های 8 تا 16 متر مورد استفاده قرار میگیرد. نوع و ابعاد بهینه قالب برای سازه مورد نظر با نظر محاسب سازه تعیین میگردد.
جمع بندی
مهمترین دلیل برای استفاده از قالبهای وافل، استفاده حداکثری از فضاهای ساختمان است. قالب وافل این امکان را به ما می دهد که از دهانه های تا 20 متر استفاده کنیم. شاید اینگونه به نظر برسد که دهانه بلندتر مستلزم هزینه کردن بیشتری هم هست. ولی با کمی دقت به سودی که عاید شما میشود و بررسی هزینه- سود پروژه، مقرون به صرفه بودن استفاده از قالب وافل در ساختمان برای همه آشکار می شود. این قالب ها بلافاصله پس از پایان اسکلت نیمی از هزینه ابتدایی خود را با توجه به بازخرید قالبها، بر میگرداند. در کنار آن حذف یونولیت هم از عوایدی است که نصیب کارفرما میکند. در پایان کار با توجه به افزایش فضاها و به طور مثال افزایش تعداد پارکینگهای ساختمان، سوددهی استفاده از قالب و سقف وافل نمایان می شود.
منبع: https://sahandsazeh.co/